ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

Η ατοπική δερματίτιδα αποτελεί μια χρόνια κνησμώδη φλεγμονώδη δερματοπάθεια. Επιδεινώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής παιδιών και ενηλίκων γιατί συχνά οι βλάβες είναι σε σημεία ορατά από τους γύρω τους, όπως το πρόσωπο και τα χέρια, αλλά και από τον συνεχή κνησμό που πολλές φορές τους δυσκολεύει να κοιμηθούν. Επιπλέον, η ανάγκη για διαρκή χρήση μαλακτικών και ειδικά σχεδιασμένων καθαριστικών και ενυδατικών προιόντων, αυξάνει το κόστος θεραπείας.

Αίτια της νόσου

Η αιτία της νόσου δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη. Στους πάσχοντες παρατηρούνται απο τη γέννηση τους, διαταραχές της φιλαγγρίνης, μιας δομικής πρωτείνης της επιδερμίδας και μειωμένα κεραμίδια, μια κατηγορία λιπιδίων του δέρματος. Αυτές οι διαταραχές στη δομή της επιδερμίδας οδηγούν σε μεγαλύτερη απώλεια νερού. Επιπλέον οι διαταραχές σε ανοσολογικούς μηχανισμούς του δέρματος, επιτρέπουν μεγαλύτερο πολλαπλασιασμό του σταφυλόκοκκου και συχνότερες βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις. Η σημαντικότερη διαταραχή στην ατοπική δερματίτιδα είναι η διαδικασία της φλεγμονής, που δημιουργείται από τα Τ λεμφοκύτταρα.

Επιδημιολογία

Η ατοπική δερματίτιδα προσβάλλει το 10-20% των παιδιών και το 1-3% των ενηλίκων με διακυμάνσεις ανά γεωγραφική περιοχή. Το 45% των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται στους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Στο 70% των παιδιών η ατοπική δερματίτιδα θα περάσει πριν την εφηβεία. Τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα πριν την ηλικία των 2 ετών, έχουν πιθανότητα 50% να εμφανίσουν άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα τα επόμενα χρόνια. Η σοβαρή ατοπική δερματίτιδα στην παιδική ηλικία συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας σε τροφικά αλλεργιογόνα.

Κλινικές εκδηλώσεις

Η εμφάνιση των βλαβών αρχίζει από τα άκρα, το λαιμό το κεφάλι και τα μάγουλα και με την πάροδο του χρόνου επεκτείνεται και στον κορμό. Οι βλάβες είναι ερυθρές, με οίδημα, φυσσαλίδες και έντονο κνησμό. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα γίνεται πιο παχύ.

Πρόληψη

Συστήνεται η χρήση φαρδιών βαμβακερών ρούχων και η αποφυγή των μάλλινων. Η κολύμβηση σε πισίνες με χλώριο, η χρήση ειδικής διαίτας και η αποφυγή της σκόνης, των ακάρεων και των επιθηλίων των κατοικίδιων ζώων μπορεί να έχουν θέση ανάλογα με την περίπτωση.

Η ενυδάτωση αποτελεί κομβικό παράγοντα για τη μείωση των υποτροπών. Συστήνεται μπάνιο με χλιαρό νερό για 15-20 λεπτά. Η χρήση προιόντων βρώμης για το καθαρισμό μπορεί να δράσει καταπραϋντικά. Μαλακτικά, εφαρμόζονται αμέσως μετά το λουτρό, ώστε να εμποδίζουν την εξάτμιση του ύδατος και να συνεισφέρουν στην αποκατάσταση της ακεραιότητας της επιδερμίδας. Πολλά σύγχρονα μαλακτικά περιέχουν παράγοντες βιομιμητικούς της υδροκορτιζόνης ώστε να μειώνουν τη φλεγμονή.  Προιόντα με ουρία μέχρι 15% ή γαλακτικό αμμώνιο 12% είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της ξηροδερμίας και την αποκατάσταση των λιπιδίων της επιδερμίδας.

Κλασσικοί θεραπευτικοί φαρμακευτικοί παράγοντες

Η χρήση αντισταμινικών μειώνει τον κνησμό σε κάποιες περιπτώσεις.

Τα τοπικά στεροειδή πρέπει να χρησιμοποιούνται μέχρι να επιτευχθεί έλεγχος της νόσου. Η μακροχρόνια συνεχής χρήση έχει συσχετιστεί με καλά τεκμηριωμένες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ατροφία του δέρματος.

Οι τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης, έχουν ένδειξη για διακεκομένη χρήση για διαστήματα μέχρι και 1 έτους.

Στην εκτεταμένη νόσο, θεραπεία 1^ηςεκλογής αποτελούν τα από του στόματος χορηγούμενα κορτικοστεροειδή. Η κυκλοσπορίνη έχει αποδειχθεί πολύ καλή θεραπεία 2^ης γραμμής σε περιπτώσεις που δεν μπορούν να δοθούν στεροειδή. Καλά αποτελέσματα έχει και η φωτοθεραπεία με UVBακτινοβολία.

Σε περιπτώσεις επιμόλυνσης με βακτήρια προστίθεται αντιμικροβιακή αγωγή.

Βιολογικοί παράγοντες στην ατοπική δερματίτιδα

Οι νεότεροι θεραπευτικοί παράγοντες στην ατοπική δερματίτιδα είναι οι βιολογικοί παράγοντες και τα μικρά μόρια. Στην Ελλάδα αναμένεται να κυκλοφορήσουν βιολογικοί παράγοντες και μικρά μόρια σε χάπια και ενέσιμη μορφή. Τα αποτελέσματα από τη χρήση τους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ δείχνουν πολύ καλή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

Οι μελέτες τα επόμενα χρόνια αναμένεται να προσθέσουν επιπλέον αξιόπιστες θεραπείες στη αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας.

Ο Δερματολόγος, είναι ο ειδικός γιατρός που θα διαγνώσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε, και θα εφαρμόσει την κατάλληλη θεραπεία ώστε να μας απαλλάξει από οποιοδήποτε κίνδυνο.